İsim Markaları: Mike Tyson Örneği

Markalar, bir işletmenin mallarının veya hizmetlerinin diğerlerinden ayırt edilmesini sağlayan işaretlerdir.  Bu işaretler marka korumasının açık ve kesin şekilde açıklanması sağlayan kişi isimleri, sözcükler, renkler, harfler, sesler veya mal biçimleri dahil her türlü işaret olabilir. (SMK m.4) Yani gördüğümüz gibi ayırt edici olabilen her türlü işaret marka olabilir. Bu yazımızda son günlerde Mike Tyson ve Jake Paul maçı dolayısıyla tekrar gündem olmuş ünlü boksör Mike Tyson ve Tyson’ın oldukça fazla kullandığı isim markası incelenecektir. Zira Mike Tyson ismini marka olarak oldukça başarılı şekilde kullanmaktadır.

İsimler Marka Olarak Nasıl Kullanılabilir?

Sınai Mülkiyet Kanunu m.4’e göre kişi isimleri de marka olarak kullanılabilir. Buradan kişi isimlerinin ne şekilde marka olarak kullanılabileceği ise yazmamaktadır. Doktrinde kişi isimlerinin ad-soyad birlikte veya ayrı ayrı olarak marka olarak kullanılabileceği belirtilmektedir. (Marka Olabilecek İşaretler ve Mutlak Tescil Engelleri, Prof. Dr. Av. Lerzan YILMAZ) Sonuç olarak kişilerin isimleri, tabi ki ayırt edici olmak koşuluyla marka olarak kullanılabilecektir.

Mike Tyson ismini marka olarak mı kullanıyor?

Yukarıda belirttiğimiz üzere isimler de ayırt edici olmak koşuluyla marka olarak kullanılabilir. Fakat burada ayırt edicilik nasıl belirlenecektir? Örneğin normal bir “Mike” ismi marka olarak kullanılabilir mi? Tabi ki hayır. Zira Dünyada 1.000.000’dan fazla Mike olduğunu düşünürsek, hangi Mike isimli kişinin olduğunun da ayırt edilmesi gerekecektir. Peki bir ismin veya soy ismin marka olarak kullanılması için “ayırt edicilik” gerekmektedir.

İşte ünlü boksör Mike Tyson da birçok ürününde kullanabilmek için ve ismini korumak için “Mike Tyson” ismini marka olarak ABD’de tescil etmiştir. Mike Tyson’ın ABD Marka Kurumu USPTO nezdindeki tescil sınıfları şu şekildedir:

• Pre-recorded DVDs featuring sports and, outbound.

2- Gym bags.

3- Posters; event and competition programs; photographs.

4- Clothing Products, namely, Clothing, footwear.

5- electronic cigarettes; liquid nicotine solutions for use in.

6- Clothing, namely, Aprons, Blazers, Coats, Dresses, Gloves.

7- Backpacks; Umbrellas; Wallets; All-purpose athletic bags; All.

Görüldüğü üzere Mike Tyson ismini birçok sektörse marka olarak tescil ettirmiştir ve ticaret alanında da bu markaları kullanmaktadır. Bu ise hukuken haklı ve mümkündür.

Marka Olarak Tescil Edilmeyen İsimler Üzerindeki Haklar

Marka tescili olarak sicile kaydedilmemiş ve uygulamada marka haline gelmiş bir isim, marka olarak kullanılabilecek midir? Bunun cevabını başta genel hukuk hükümlerine göre vermek gerekir. Öncelikle isim bir kişilik hakkıdır. Bu nedenle kişinin ismi üzerinde her zaman hakkı vardır. Bu sebeple adı haksız olarak kullanılan kişi Medeni Kanun m.26/2’e göre her zaman ismi üzerindeki haklarını kullanabilir. (Marka Olabilecek İşaretler ve Mutlak Tescil Engelleri, Prof. Dr. Av. Lerzan YILMAZ)

Yine “rekabet hukuku” hükümlerine göre de ticaret alanında tanınmış hale gelen bir ismin izinsiz kullanılması da kişinin müdahale edebileceği anlamına gelecektir. Zira marka hukuku hükümlerinin uygulanamadığı durumlarda rekabet hukuku uygulanacaktır. Bu anlamda örneğin Mike Tyson’ın ülkemizde ismini tescil ettirmediği görülmektedir. Bu durumda ülkemizde bir boks eldiveni veya T-shirt’te “Tyson” ismini kullanılması mümkün müdür? Tabi ki rekabet hükümlerine göre mümkün olmayacaktır. Mike Tyson bundan doğan haklarını kullanabilecektir.

            Sonuç

Görüldüğü üzere bir marka haline gelmiş isimler, marka olarak kullanılabilecek, marka olarak tescil edilmese bile rekabet hükümlerine göre de isimden doğan haklarını kullanabilecektir. Boksör Mike Tyson ise ABD’de ismini tescil ettirse de, Ülkemizde ismini tescil ettirmemiştir. Bu durumda rekabet hükümlerine göre hakkını talep edebilse de, daha hızlı hukuki müdahale için ismini marka olarak tescil etmesi gerekecektir. Mike Tyson ismi takma ad olsa da takma adlar için de aynı hükümler geçerlidir.

Yazarın tüm Blog yazılarına bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

Yazarın yeni çıkan “Metaverse Dünyasında Fikri Hakların Korunması” isimli kitap bağlantısına bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

Yazar: Av. Ali ERŞİN (LL.M.) / Hukuk ve Bilişim Dergisi Genel Koor.

Mail: av.ersinali@gmail.com

Instagram: @avukataliersin

Tel: 0541 316 96 21